مارگارت اتوود دلایل استقبال از رمانش را می‌گوید

 

تاریخ انتشار : سه شنبه ۱۶ مرداد ۱۳۹۷ ساعت ۰۸:۲۷

, مترجم : محمد حسن لو

 

 

مارگارت اتوود نویسنده رمان سرگذشت ندیمه اعتقاد دارد مردم به خاطر شرایط سیاسی اجتماعی به سریال ساخته شده با الهام از رمانش علاقه پیدا کرده‌‌اند.

 

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از فوربس، داستان در شهر کمبریج در ماساچوست ایالات متحده آمریکا رخ می‌دهد. پس از ترور رئیس‌ جمهور آمریکا با گلوله و به رگبار بستن اعضای کنگره ایالات متحده توسط مسیحیان بنیادگرا و اعلام وضعیت فوق‌العاده، انقلابی در کشور رخ می‌دهد، قانون اساسی لغو شده و حکومتی تمامیت‌خواه مسیحی به نام جمهوری گیلاد تشکیل می‌شود. در این حکومت جدید آزادی‌های فردی اکثر شهروندان پایمال می‌شود و همه ادیان به جز دین رسمی کشور غیرقانونی اعلام می‌شود.

شبکه تلویزیونی هولو در آمریکا و ژاپن سال 2017 سریالی با الهام از رمان سرگذشت ندیمه نوشته مارگارت اتوود نویسنده مشهور کانادایی ساخت با استقبال عجیبی روبرو شد. این سریال امسال نامزد دریافت جایزه امی شده است که این جایزه معادل اسکار برای ساخته‌های تلویزیونی است. علاوه بر سریال خود کتاب نیز در چند سال اخیر رکورد فروش را شکسته و حتی از مجموهه‌هایی مثل هری پاتر و بازی تاج و تخت پیشی گرفته است.

سرگذشت ندیمه در سال 1985 برای اولین بار منتشر شد ولی در دو سال اخیر با استقبال عجیبی روبرو شده است. خود اتوود در اظهارنظری دلایل این استقبال را در سال 2018 این گونه عنوان می‌کند که ما در زمانی پراسترس زندگی می‌کنیم و بیشتر شرایط اجتماعی باعث چنین استقبالی می‌شود.

اتوود در مصاحبه با مجله فوربس از خانه‌اش در تورنتو کانادا می‌گوید: «حاکمان دنیا به سرعت نظرات و ایده‌های نخبگان را نابود می‌کنند و دنیای پرتنش و پراسترس ساخته‌اند. آن‌ها پست‌هایی در اختیار می‌گیرند که نباید در اختیار آنها باشد. این مسائل باعث استرس و اضطراب مردم عام شده است و شاید به خاطر همین باشد که استقبال از رمان سرگذشت ندیمه زیاد شده است.»

مارگارت اتوود این رمان را در سال 1948 نوشت و این زمان بود که او در برلین غربی زندگی می‌کرد. در حقیقت اتوود این رمان را با الهام از شرایط سیاسی و اجتماعی آن زمان نوشت. اتوود می‌گوید: «در آن زمان شهر وضع بدی داشت و همه جا تاریکی و ظلمت حکمرانی می‌کرد. مردم دوست نداشتند آنجا زندگی کنند چون همه جا با دیوارها احاطه شده بود.»

اتوود داستان سرگذشت ندیمه را از زمان سکونتش در کشور آلمان جنگ زده شروع کرد ولی در آمریکا به پایان رساند.

در حال حاضر شبکه آمریکایی هولو دو فصل از سریال سرگذشت ندیمه را اکران کرده است و قرار است فصل سوم نیز به زودی از این شبکه پخش شود. اتوود در مصاحبه‌اش می‌گوید استقبال از سریال سرگذشت ندیمه از سوی مردم بیشتر نوعی اعتراض بین‌المللی محسوب می‌شود.

بررسی مشکلات بازار کاغذ با حضور سه وزیر و رئیس بانک مرکزی در کمیسیون فرهنگی

 

تاریخ انتشار : سه شنبه ۱۶ مرداد ۱۳۹۷ ساعت ۱۰:۳۰

 

 

فاطمه ذوالقدر با بیان اینکه کمیسیون فرهنگی مجلس پیگیر مشکلات وارده بر صنعت چاپ و نشر است،‌ گفت: امیدواریم با حضور وزیر صنعت، معدن و تجارت، وزیر اقتصاد، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان متولیان اصلی امر کاغذ و رئیس جدید بانک مرکزی؛ به راهکارهای عملیاتی برای برون‌رفت از مشکلات امروز بازار کاغذ برسیم.

 

فاطمه ذوالقدر؛ نایب رئیس اول کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، با اشاره به وضعیت بازار کاغذ و تاثیر آن بر حوزه نشر، عنوان کرد:  کمیسیون فرهنگی مجلس، مشکلات وارده بر صنعت چاپ و نشر که باعث اخلال در کار بسیاری از نشریات و روزنامه‌ها شده است را پیگیری می‌کند. در این راستا امروز؛ سه‌شنبه 16 مردادماه نشستی با حضور سه وزیر صنعت، معدن و تجارت، امور اقتصادی و دارایی و فرهنگی و ارشاد اسلامی به عنوان متولیان اصلی امر کاغذ و  رئیس کل جدید بانک مرکزی در کمیسیون فرهنگی خواهیم داشت که هدف از برگزاری آن، ارائه گزارش و بررسی وضعیت بازار کاغذ در این زمینه است.
 
وی افزود: در این نشست علاوه بر مطرح شدن وضعیت فعلی و دغدغه‌های صنعت کاغذ، امیدوارم بتوانیم با حضور مسئولان

نوسانات قیمت ارز در ماه‌های اخیر باعث کمبود منابع کاغذ در کشور شده است و از آنجایی که مصرف کاغذ به طور قابل توجهی در بخش فرهنگی کشور و در صنعت چاپ و تولید کتاب به عنوان یک کالای فرهنگی به کار گرفته می‌شود

به راهکارهای عملیاتی برای برون‌رفت از مشکلات امروز بازار کاغذ برسیم.
 
جای خالی فرهنگ حمایت و همراهی
ذوالقدر با بیان اینکه صنعت تولید داخلی کاغذ به دلایل مختلف که یکی از آن‌ها سهولت در فرایند واردات کاغذ است، برای سال‌های متمادی نتوانسته آنگونه که باید در کشور پا بگیرد،‌ گفت: بخش زیادی از نیاز کشور در تأمین کاغذ از محل واردات است و نوسانات قیمت ارز در ماه‌های اخیر باعث کمبود منابع کاغذ در کشور شده. از آنجایی کاغذ در بخش فرهنگی کشور و در صنعت چاپ و تولید کتاب به عنوان یک کالای فرهنگی به کار گرفته می‌شود، بنابراین این نوسانات به طور مستقیم تولیدات فرهنگی کشور را از خود متأثر کرده است.
  
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه در تمام دنیا، شیوه‌ها و راهکار‌های حمایتی از سوی دولت‌ها برای حمایت از موضوعات فرهنگی و ابزارها و پیش‌نیازهای آن‌ها صورت ارائه و در دستور کار قرار می‌گیرد،‌ ادامه داد: فرهنگ ابزار سازنده و لازم برای ارتقای یک جامعه و کشور است و اتخاذ تدابیری همچون معافیت‌های مالیاتی، بخشش درصدی از هزینه‌های تأمین اجتماعی، کاهش قیمت انرژی و تخصیص تسهیلات ارزان قیمت می‌تواند کمک قابل توجهی به صنعت چاپ و نشر کشور بکند.
 
رنج نبود فرهنگ
 ذوالقدر همچنین به طرح مباحثی در زمینه احتکار کاغذ از سوی افراد سودجو، گفت: امروز کالای فرهنگی ما، رنج نبود فرهنگ را می‌برد و فرهنگ‌سازی آنگونه که باید در کشور شکل نگرفته است. درحالی‌که مردم باید در این شرایط،‌ با دولت همراه و متحد باشند.
 
وی افزود: مردم کشورهای توسعه‌یافته همواره از ایجاد تقاضای جدید و کاذب پرهیز می‌کنند اما در کشور ما، به دلایل مختلف این فرهنگ پا نگرفته است

اگر با محتکران به موقع و با قاطعیت برخورد می‌شد، به طور قطع امروز شاهد وقوع این جرم از سوی مجرمان نبودیم و بازار به دلیل احتکار تا این میزان آسیب نمی‌دید

و امروز آسیب نبودن این فرهنگ، به مردم -به عنوان ذی‌نفعان کالاهای فرهنگی- بیشترین آسیب را وارد می‌کند.
 
نماینده مردم تهران با بیان اینکه رفع این مشکل نیازمند فرهنگ‌سازی و ارتقای اعتماد اجتماعی است،‌ تاکید کرد: در این میان بهره‌گیری هرچه بیشتر از فرهنگ دینی و عرفی برای مقابله با افراد متحکر، لازم است تا از جریان‌های ناسالم اقتصادی جلوگیری شود. ما قوانین و مقررات لازم برای برخورد با این قسم جرایم را به حد کفایت داریم و در حقیقت مسأله ما کمبود یا نقص قوانین نیست؛ بلکه موضوع اصلی، نحوه عمل به قوانین است.
 
به گفته وی، اگر با محتکران به موقع و با قاطعیت برخورد می‌شد، به طور قطع امروز شاهد وقوع این جرم از سوی مجرمان نبودیم و بازار به دلیل احتکار تا این میزان آسیب نمی‌دید.
 
خودکفایی در حوزه کاغذ
 ذوالقدر همچنین درباره بحث خودکفایی ایران در زمینه تولید کاغذ نیز گفت: اگر بخواهیم در بحث تولید کاغذ خودکفا شویم باید کارخانجات تولیدی و صنعت تولید کاغذ را سرپا نگه داریم و این مقدور نیست مگر با همکاری همه جانبه دولت و بخش خصوصی. ضمناً صنعت تولید کاغذ ما امروز نیاز به بکارگیری از دانش و تکنولوژی بروز و نوین دارد.
 
وی ادامه داد:‌ در این زمینه ابتدا باید یک آسیب‌شناسی صورت پذیرد که چرا در سال‌های اخیر اقبال به کاغذ وارداتی شکل گرفته و چرا آنگونه که باید تولیدکنندگان ما کاغذ با کیفیت عرضه نکرده‌اند و با این کار بر واردات بی‌رویه کاغذ دامن زده‌اند.
 
عضو کمیسیون فرهنگی

از یک طرف به دلیل فشار اقتصادی وارد بر خانوارها کالاهای فرهنگی نظیر کتاب از سبد هزینه خانوار حذف شده و از سوی دیگر گرانی موجود و کمبود منابع کاغذ صنعت چاپ و نشر را تحت فشار قرارداده است

مجلس شورای اسلامی همچنین به نقش بخش خصوصی بر فعال‌سازی بخشی از ظرفیت‌های تولید کاغذ در کشور هم تاکید کرد و یادآور شد: تحول در عرصه تولید کاغذ و رسیدن به خودکفایی علاوه بر ایفای نقش دولت در مدیریت واردات کاغذ نیازمند بخش خصوصی پویا و فعال و صاحب دانش نوین است.
 
ذوالقدر با بیان اینکه تحولات اقتصادی و فشار اقتصادی که بر کشور و خانواده‌ها وارد شده، موضوع صنعت نشر و بازار کتاب را از دو سو مورد تهدید قرار داده است، گفت: از یک طرف به دلیل فشار اقتصادی وارد بر خانوارها، کالاهای فرهنگی نظیر کتاب از سبد هزینه خانوار حذف شده و از سوی دیگر گرانی موجود و کمبود منابع کاغذ صنعت چاپ و نشر را تحت فشار قرارداده است.
 
وی افزود: در این میان ما شاهد کاهش تقاضا و کاهش عرضه هستیم که هردو مشکل است. به همین دلیل معتقدم که به بازتعریف اساسی نحوه مصرف کاغذ نیاز داریم.
 
نایب رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی با اشاره به لزوم کاهش مصرف کاغذ در برخی حوزه‌های غیرضروری، گفت: اکنون بسیاری از گزارش‌ها و پروژه‌های دانشجویی و پایان‌نامه‌ها باید در نسخه‌های کاغذی متعدد چاپ و ارائه شوند زیرا دانشگاه‌ها نیز به دلیل کمبود فضا امکان نگهداری از این پایان‌نامه و گزارش‌ها را ندارند.
 
ذوالقدر تاکید کرد: شاید بهتر باشد در این خصوص یک حرکت به سمت ارائه نسخه نرم‌افزاری داشته باشیم زیرا سهم قابل توجهی از کاغذ در دانشگاه‌ها به مصرف می‌رسد و انتشار کتا‌ب‌های نرم‌افزاری و نسخه‌های پی‌دی‌اف کتاب با تعبیه‌ساز و کارهای که اثر ناشر از سرقت ادبی و علمی به دور بماند نیز می‌تواند راهکاری موثر برای کاهش سرانه مصرف کاغذ باشد.

رمان «کوری»؛ کتابی برای تمام نسل‌ها

رمان «کوری» اثر فوق‌العاده‌ای از ژوزه ساراماگو است که درباره کوری ناگهانی اهالی شهری نامشخص( آن هم به‌طور همزمان)و اتفاقات پس از آن نوشته شده است. در این حادثه که تمام اهالی شهر را درگیر می‌کند، فقط همسر یک چشم‌پزشک کور نشده است؛ اما به دلایلی مجبور است در مرکز قرنطینه‌ای که دولت برای نابینایان در نظر گرفته است، بینایی‌اش را انکار کند.

روزنامه قانون - محمد علی علی زاده: رمان «کوری» اثر فوق‌العاده‌ای از ژوزه ساراماگو است که درباره کوری ناگهانی اهالی شهری نامشخص( آن هم به‌طور همزمان)و اتفاقات پس از آن نوشته شده است. در این حادثه که تمام اهالی شهر را درگیر می‌کند، فقط همسر یک چشم‌پزشک کور نشده است؛ اما به دلایلی مجبور است در مرکز قرنطینه‌ای که دولت برای نابینایان در نظر گرفته است، بینایی‌اش را انکار کند تا برایش مشکل و زحمتی در مواجهه با دیگران در مرکز قرنطینه پیش نیاید اما تا پایان داستان تا حد ممکن به باقی افراد کمک می‌کند و در پایان که همه به صورتی اتفاقی شروع به بازیابی بینایی خود می‌کنند، نوبت اوست که بینایی‌اش را از دست بدهد و داستان در همین‌جا به اتمام می‌رسد.

داستان با کور‌شدن ناگهانی یک راننده در پشت چراغ قرمز خیابان آغاز می‌شود و شخصی که او را برای کمک به منزل می‌رساند، ماشینش را می‌دزدد. به طرز عجیبی دزد ماشین بعد از مدتی کور می‌شود و شخصی که اول کور شده است، با مراجعه به چشم‌پزشک باعث کوری ‌پزشک می‌شود و الی آخر. این ارتباط‌ها در نهایت منجر به کوری تمام افراد شهر می‌شود اما از میان آن‌ها فقط همسر چشم‌‌پزشک داستان بینایی‌اش را از دست نمی‌دهد ولی به دلیل همراهی با همسرش مجبور است در مقابل ماموران دولتی که آن‌ها را برای قرنطینه به مکانی ناشناس می‌برند، تظاهر به کوری کند. به مرور تمام افراد شهر به مرکز قرنطینه آورده می‌شوند و هرکدام داستان کوری خود را شرح می‌دهند که مشخص می‌شود آنان زنجیره‌وار به هم مرتبط و متصل بوده‌اند.

از سوی دولت تدابیر امنیتی و محافظتی سختی برای کوران در نظر گرفته می‌شود و مردم را به دو دسته کور و مستعد کوری تقسیم می‌کنند که در ابتدا از هم جداگانه در قرنطینه نگهداری می‌شوند اما به مرور با افزایش تعداد کوران، مجبور می‌شوند هر دو گروه را در کنار هم قرار دهند چون می‌دانند که این سرنوشت محتوم همه آنان است. سربازان چنان ترسی از کوران دارند که به‌هیچ‌وجه حاضر نیستند حتی غذای آنان را به دست‌شان برسانند و به شکل غیرمحترمانه‌ای با آن‌ها به صورت حیواناتی در قفس برخورد می‌کنند. کوران نیز به مرور درمی‌یابند که کسی در بیرون به فکر آنان نیست و باید خودشان فکری به حال خودشان بکنند. دزد تاکسی اولین فرد نابینا، به علت تعرض به دختری جوان در قرنطینه، به وسیله او زخمی می‌شود. وقتی چشم‌پزشک از ماموران قرنطینه درخواست کمک و دارو برای او می‌کند، با پاسخ منفی آنان روبه‌رومی شود تا اینکه دزد تاکسی از شدت درد و خون‌ریزی فکر فرار به سرش می‌زند و در مسیر خروج از مرکز قرنطینه با شلیک گلوله یکی از ماموران کشته می‌شود. در ادامه وضعیت روز‌به‌روز بدتر و بدتر می‌شود. کوران از لحاظ بهداشت و مواد غذایی با مشکلات زیادی مواجه می‌شوند. مجبورند به دلیل نبود مکان نظافت، حتی در مسیر رفت‌و‌آمد قضای حاجت کنند یا به دلیل کمبود غذا و خلف وعده دولت، عده‌ای از کوران که قوی‌تر و قلدرتر هستند، غذای دیگران را می‌دزدند و می‌خورند.

در این گیر‌ودار پای عده‌ای خلافکار کور هم به قرنطینه باز می‌شود که به دلیل آلودگی و کمبود جا در زندان، دولت دستور می‌دهد تا آن‌ها را نیز در همان مرکز قرنطینه( البته در بخشی دیگر) نگهداری کنند. ذات جامعه‌گریزی و قدرت‌طلبی خلافکاران و بی‌توجهی ماموران باعث می‌شود تا آن‌ها سهمیه اندک غذای روزانه را نیز پیش از بقیه کوران تصاحب کنند و برای تحویل غذا به سایر کوران از آن‌ها طلا و جواهرات‌شان را طلب کنند.

در ابتدا زندانیان بخش‌های اصلی قرنطینه مجبور می‌شوند برای به‌دست‌آوردن غذا تمام طلا و جواهرات و اشیای قیمتی خود را به خلافکاران بدهند و به این خواسته‌ ناحق تن ‌می‌دهند اما به مرور توقعات آنان به حدی زیاد می‌شود که می‌گویند از این به بعد در مقابل سوء‌استفاده جنسی از زنان بخش‌های مختلف به ساکنانش غذا تحویل می‌دهیم. عده‌ای از زنان که نمی‌خواستند عفت‌شان به خاطر غذایی اندک (که حق‌شان است) لکه‌دار شود، ابتدا از این کار به‌شدت امتناع کردند اما به مرور فهمیدند که راهی جز تسلیم در مقابل این خواسته نابجای خلافکاران ندارند.

همسر چشم‌پزشک که در تمام این مدت شاهد این فجایع و وضعیت اسف‌بار همجنسان خود بود، یک قیچی برمی‌دارد و با آن در تاریکی گلوی رییس خلافکاران را می‌درد و آنان را تهدید می‌کند که اگر بار دیگر هوس سوء‌استفاده از زنان به سرشان بزند، تک‌تک‌شان کشته خواهند شد. حسابدار کوری که در میان خلافکاران بود، مدتی از ترس به گروه کوران قدیمی می‌پیوندد اما پس از مدتی به محل نگهداری خلافکاران بازمی‌گردد و به اصطلاح ریاست آنان را برعهده می‌گیرد تا اینکه در شبی، یکی از زنان که رییس خلافکاران به او تجاوز کرده بود، به سوی محل نگهداری آنان رفته و با آتش‌زدن محل قرنطینه‌شان، همه خلافکارها را در میان شعله‌های آتش می‌سوزاند و از بین می‌برد. شدت آتش به حدی بود که به بخش‌های دیگر هم سرایت کرد و کوران بخش اول با راهنمایی همسر چشم‌پزشک که بینایی داشت، موفق شدند از آنجا با هر زحمتی که شده، فرار کنند.

داستان این‌طور ادامه پیدا می‌کند که آن‌ها پس از خروج از قرنطینه متوجه می‌شوند که تمام مردم شهر بینایی خود را از دست داده‌اند و این امر باعث دلسردی و یأس آنان می‌شود. آنان در همان حالت هم سعی دارند تا خانه و خانواده خود را پیدا کنند و از وضعیت بستگان خود آگاه شوند که این امر چندان خوشایند نیست و متوجه می‌شوند که همه یا از خانه‌های‌شان رفته‌اند و کسان دیگری در خانه‌های‌شان ساکنند یا اینکه خانواده‌شان به دلایل نامعلومی در خانه‌های‌شان حضور ندارند و در جایی دور از خانه سرگردان شده‌اند.

در انتهای رمان، اولین مردی که پشت چراغ قرمز بینایی خود را از دست داده بود، به طور ناگهانی بینایی‌اش را به دست می‌آورد و پس از او به ترتیب سایر اعضای گروه که با هم همراه بودند، بینایی خویش را باز می‌یابند اما همان‌گونه که پیش از این گفتیم، حالا نوبت همسر چشم‌پزشک است که بینایی خود را از دست بدهد و رمان در همین‌جا به اتمام می‌رسد.

در دنیای سینما شاید تقلیدهای زیادی از وضعیت‌های مشابه این رمان شده باشد اما دو مورد برجستگی خاصی دارند.